Wat is angst?
Angst is een emotie. Het is een overlevingsinstinct dat ervoor zorgt dat je gevaarlijke situaties herkent en hierop reageert. Angst waarschuwt je voor reële gevaren en is dus belangrijk en zinvol. Het zorgt ervoor dat je tot handelen overgaat als je in een bedreigende of gevaarlijke situatie terecht bent gekomen. Zie het als een gezonde reactie op een ongezonde situatie. Het maakt alleen voor je brein niet uit of de situatie echt of ingebeeld is. En dát maakt het wat lastiger op het moment dat je angst voelt terwijl je niet daadwerkelijk in gevaar bent.
De reactie begint in je brein, in het deel dat je emoties verwerkt en aanstuurt. Wanneer dat deel een situatie als bedreigend ervaart, ingebeeld of niet, dan volgt er een verdere reactie van je lichaam. Je hartslag en bloeddruk gaan omhoog, je ademhaling wordt sneller en je spieren worden klaar gemaakt om te vechten of vluchten. Ook worden je zintuigen scherper, de pupillen verwijden zich en de oren gaan wijd open. Het lichaam maakt zich klaar om te vechten of vluchten. Het kan ook gebeuren dat je verstijft van de angst. Ook dit is een overlevingsmechanisme. Denk bijvoorbeeld aan een muis die gepakt wordt door een kat. Door zich ‘dood’ te houden verliest de kat misschien zijn interesse en heeft de muis nog een kans om weg te komen en te overleven.
Het lichaam slaat angstige herinneringen op om in de toekomst gevaar snel te kunnen herkennen en vermijden. Het emotionele geheugen is daarom een ander systeem dan het bewuste geheugen. Door middel van (angst)associaties kunnen op zich neutrale feiten aan het angstgeheugen worden toegevoegd. Zonder dat je het bewust bent kan het lichaam zich daardoor later ‘iets’ herinneren, waardoor er een angstreactie op gang komt. Het lijkt dan alsof angst zo maar op een willekeurig moment de kop opsteekt.
Angst en paniek zijn gevoelens die bij de meeste mensen wel bekend zijn. Zo lang we angst ervaren als een reactie op een ‘echt’ gevaar is er meestal geen probleem. In ieder geval niet met het feit dát we angst ervaren. En een keertje angstig voelen of misschien zelfs in paniek raken betekent niet gelijk een stoornis. Je gaat het pas als een probleem ervaren als je niet weet waar de reactie vandaan komt, er geen logische verklaring voor te vinden is en de angst ook niet weer zomaar verdwijnt. Vanuit de westerse manier van denken willen we díe angst en alle bijbehorende symptomen het liefst verbergen, ontkennen en uitroeien. Het kan de moeite waard zijn om te kijken naar wat de angst je wil vertellen. Angst ontstaat niet voor niks, heeft altijd een boodschap.
Reactie plaatsen
Reacties